Samsun Milletvekili ve İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, Toprak Mahsulleri Ofisinin 1 Şubat’tan itibaren fındık satışına başlamasını TBMM Genel Kurulundan eleştirdi. Usta piyasada fiyatların tepetaklak olduğunu söyledi.
Usta’nın konuşmasından satış başları şöyle:
Fiyatlar Tepetaklak Aşağı Doğru Gitti
1 Şubat itibarıyla Toprak Mahsulleri Ofisi fındık satışına başlayacağını duyurdu. Bu çok ani ve sürpriz bir karar oldu. Bütün Karadeniz şu anda ayakta, piyasada fiyatlar tepetaklak aşağı doğru gitti ve ciddi bir belirsizlik hâkim.
TMO’nun ilanına baktığımızda, fındık ihracatının kesintiye uğramaması ve piyasaların düzenlenmesi amacıyla böyle bir satışa başladığını ifade ediyor. Normal şartlarda, geçmiş yıllarda, bırakın satışa başlamayı, TMO Nisan sonuna kadar alım yapıyordu. Bu yıl alımı da erken bırakmıştı, aralıkta alım sona ermişti.
TMO regülatör bir kuruluş. Regülatör kuruluşların görevi nedir? Düzenleyici kuruluş yani diyelim ki eğer siz piyasada fiyatların yüksek olduğunu düşünüyorsanız piyasayla bunun bir iletişimini yaparsınız yani “Fiyatlar çok yükseliyor, ben fındık satabilirim.” dersiniz, bu zaten fiyatları aşağı çeker, eğer rahatsız oluyorsanız fiyatlardan.
Kaldı ki fiyatlar yükseliyor filan da değil zaten. İlk açıklanan TMO’nun alım fiyatı çok düşük bir fiyattı. Şu anda piyasanın geldiği fiyat bir miktar üretici açısından makul bir fiyattı.
Rekolte Mafyası Var
Fiyatların ilk açıklanacağı zaman -biliyorsunuz, Türkiye’de rekolteyle ilgili bütün ürünlerde bu hep oluyor, bir rekolte mafyası vardır- ihracatçılar “Rekolte çok yüksek, 750 bin tonun üzerinde rekolte var.” dediler, Tarım Bakanlığı da buna benzer açıklamalar yaptı. 750 bin ton rekolte olacağı düşüncesiyle bir fiyat açıklandı, TMO bir alım fiyatı açıkladı.
Demek ki piyasada fındıkla ilgili herhangi bir sorun yok, niye TMO fındık satışına başlıyor? Fiyat ne kadardı? İlk alışları biliyorsunuz… Daha doğrusu, piyasa fiyatı şu anda, bu açıklamadan önce 64 lira civarındaydı satış fiyatını da TMO 61 lira olarak açıkladı yani şu andaki piyasa fiyatının altında.
TMO 61 lira açıklayınca şu anda piyasada tam bir fiyat da oluşmuyor ama 55 liraya bile alıcı yok. Üretimin üçte 1’inin üreticinin elinde olduğu tahmin ediliyor.
Üçte 1’i fındığı tuttu elinde ki “Fiyat biraz yükselecek, ben de işte, makul bir kâr edeceğim, bir kazanç elde edeceğim, emeğimin, alın terimin karşılığını alacağım.” diye beklerken TMO’nun hangi akla hizmet bu kararı neticesinde şu anda ciddi bir şekilde ilk sezon fiyatlarının altına düştü neredeyse fındık fiyatları.
Peşkeş Çekiyor
Bunun niye yapıldığı çok net bir şekilde ortada. Şu anda birkaç tane ihracatçı bir tane yabancı firmaya Türkiye’nin altın kıymetindeki stratejik ürününü peşkeş çekiyor; bunun başka hiçbir açıklaması yok. Piyasada fındık bulunmuyor değil, fındık fiyatları aşırı yükselmiş de değil, makul bir yükselme trendine girmişken hemen ani bir kararla “Satış yapacağım.” demek… Bunun maksadının olduğu net bir şekilde ortadadır. Hâlbuki üretici ne bekliyordu? “Fındık fiyatları 70 liraya çıkar, biraz daha kazanç elde ederiz.” diye beklerken bir hayal kırıklığına uğradı.
Bir Kısım İnsanların Da Bu Satıştan Haberi Vardı
Satış da çok enteresan; hiçbir emare yok ortada, hiçbir çalışma yok; ondan sonra ani bir kararla bu yapıldı fakat bu karar açıklanmadan önce sabahında da bazı çevrelerin -bu bizim Samsun’da da görüldü- bundan önceden bilgi aldığını ve haberin olduğunu da maalesef görüyoruz. TMO’nun bu satış fiyatı sadece üreticiyi ve esnafı mağdur etmedi, TMO da zarar ediyor bu işten, çünkü TMO fındığı aldı, bir sürü masraf etti, taşıdı, işte belli masrafları yapıyor; şu andaki satış geldi, TMO’nun da zarar ettiği anlamına geliyor.
Bu ilandan önce, sabahında bir kısım insanların da bu satıştan, bundan haberi vardı. Bu bilgiyi kim sızdırdı? Bunun mutlak suretle ortaya çıkması lazım.
Bu Kararı Alanların Görevden Alınmalarını Talep Ediyoruz
Bu karar doğru bir karar değildir; TMO’nun fındık satışına başlaması çok erkendir, çok yanlıştır. Üreticiyi de esnafı da mağdur eden, birkaç tane ihracatçıya ülkenin kaynaklarını aktaran bu kararın bir an evvel geri alınmasını istiyoruz Sayın Başkan ve TMO’nun satışa başlamasına ilişkin bu kararı alanlar hakkında da mutlaka bir soruşturma yapılmalıdır; görevden alınmalarını talep ediyoruz, çünkü üreticiyi mağdur etmenin hiçbir gereği yoktur, hiç kimsenin de böyle bir şeye hakkı yoktur.
